Các đoàn viên tại Đại hội Đoàn Viettel năm 2017. Ảnh: Viettel cung cấp

Hãy sáng tạo hơn, thoát ra khỏi những khuôn mẫu cũ

Thế giới ngày nay đã thay đổi nhiều. Sức mạnh và cách con người sử dụng sức mạnh của mình cũng đã và đang thay đổi từng ngày, từng giờ. Trí tuệ nhân tạo, Internet of things, mạng xã hội,… có thể khiến chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn nhưng cũng có thể nhấn chìm chúng ta bất cứ lúc nào. Thời đại Internet, chúng ta có thể dễ dàng kết nối với hàng triệu người nhưng chúng ta lại đang mất đi sự kết nối với chính mình, sống thiếu mục đích, sống theo trào lưu, không biết điều gì là có giá trị cho mình, không biết sức mạnh thực sự của mình là gì. Thế hệ trẻ ngày hôm nay đang có rất nhiều sức mạnh nhưng cũng phải đương đầu với rất nhiều thách thức. Nghĩa là thế hệ các bạn có nhiều việc phải làm.

Thế hệ chúng tôi đã sinh ra Viettel, nhưng rồi sẽ đến ngày chúng tôi rời khỏi nơi đây. Trách nhiệm hôm nay đây đều nằm ở các bạn, nằm ở thế hệ trẻ Viettel. Trí tuệ của thế hệ các bạn chính là trí tuệ của Viettel. Thế hệ trẻ Viettel hùng mạnh chính là Viettel sẽ hùng mạnh. Thế hệ trẻ Viettel sáng tạo, chính là Viettel sẽ sáng tạo. Thế hệ trẻ Viettel đứng đầu tức là Viettel sẽ đứng đầu. Không ai khác, chính các bạn là tương lai của Viettel, một Viettel mới được sinh ra bởi các bạn. Viettel thụt lùi hay tiến lên, trường tồn hay sớm già nua, phụ thuộc phần lớn vào thế hệ trẻ của Viettel ngày hôm nay.

Vì vậy, tôi muốn nói một chút về trách nhiệm của các bạn.

Tổng giám đốc Tập đoàn Viettel Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Đại hội Đoàn Viettel năm 2017. Ảnh:  Viettel cung cấp

Trách nhiệm đó bắt đầu bằng việc phải luôn suy nghĩ khác đi, sáng tạo hơn, thoát ra khỏi những khuôn mẫu cũ, không đắm chìm trong mớ kinh nghiệm đã tạo ra những thành công ngày hôm nay. Người ta hay nói rằng, tuổi trẻ là bồng bột, bởi tuổi trẻ là tuổi không ngại ngùng gì cả, luôn nghi ngờ mọi thứ – trừ khả năng của bản thân mình. Nhưng chính sự bồng bột, thiếu chín chắn lại là một loại năng lượng đặc biệt chỉ có duy nhất ở tuổi trẻ.

Tất cả những người giỏi, người nhiều kinh nghiệm, người đã có tuổi đều sống trong 6 vách ngăn ấy. Càng giỏi bao nhiêu thì các vách ngăn đấy càng cứng bấy nhiêu. Càng nhiều năm bao nhiêu thì các bức tường càng khó vỡ bấy nhiêu. Nhưng người trẻ thì lại không có các vách ngăn đó, họ không sống trong cái hộp 6 cạnh ấy. Không có cái hộp, không có bất kỳ một rào cản nào ngăn bước các bạn, các bạn sẽ nhìn thấy cả vũ trụ.

Khi người trẻ tuổi nỗ lực hướng về một mục tiêu, đó là tư thế mạnh mẽ nhất, tươi đẹp nhất. Trên thế giới không tìm được điều gì đẹp đẽ hơn quá trình đấu tranh gian khổ của tuổi trẻ. Bởi vậy mà những người thông minh luôn ước mình được trẻ hơn.

Trách nhiệm đó còn là việc phải luôn có ý thức học hỏi. Điều đó không chỉ ở việc học hỏi các kiến thức chuyên môn, không dừng ở việc trau dồi kỹ năng ngoại ngữ để có thể hoà nhập toàn cầu. Nó cũng không dừng ở việc chúng ta phải rèn thói quen đọc sách để tiếp thu tri thức mới của nhân loại. Mà nó còn có nghĩa là các bạn phải không ngừng cố gắng, phải quyết tâm và kiên nhẫn vượt qua khó khăn.

Các bạn sẽ không né tránh những việc khó, không ngại thử sức với những việc mình chưa từng làm, không ngừng dấn thân để khám phá chính mình. Hôm nay chúng ta có thể làm việc trong lĩnh vực kỹ thuật, ngày mai chúng ta có thể thử sức với kinh doanh. Hôm nay ta có thể làm việc ở trong nước, ngày mai ta lại bước chân ra thị trường nước ngoài. Hôm nay ta có những trải nghiệm ở lĩnh vực viễn thông, ngày mai ta lại đắm mình trong lĩnh vực nghiên cứu sản xuất. Trải nghiệm mới, chưa bao giờ là thừa.

Khám phá những niềm đam mê mới, học những kỹ năng mới, sử dụng thời gian quý giá của tuổi thanh xuân để chuẩn bị cho bản thân và rèn luyện những kỹ năng cần có để theo đuổi sự nghiệp mà mình có khát vọng và đam mê. Và đó là lý do tại sao, khi còn trẻ ta cần phải thử sức nhiều, vươn lên nhiều để thăm dò những khả năng rất khác nhau của mình. Thế giới hôm nay là thế giới tạo cơ hội cho những ai là đa ngành, đa tri thức, đa kỹ năng.

Trách nhiệm đó còn có nghĩa rằng bạn hãy tiếp tục dấn thân, chấp nhận rủi ro và không sợ việc khó. Đừng thất vọng nếu các bạn không giỏi ngay lập tức. Tất cả chúng ta, không ai có thể giỏi mọi thứ ngay lập tức được. Hãy coi mỗi thất bại là một bài học cần thiết để tiến tới thành công. Chỉ có dấn thân mới có thể làm lên những điều vĩ đại trong cuộc đời mình.

Thách thức chính là nghịch cảnh để khám phá năng lực của chính mình

Thực đơn hay thực khách? – Đó là tên một cuốn sách nói về lịch sử của Singapore. Quyết định trở thành một món nhắm trên bàn cho các cường quốc trên thế giới định đoạt số phận của mình hay là trở thành một người ngang hàng với họ, cùng bàn thảo những vấn đề trọng đại với họ. Đó hoàn toàn là quyền lựa chọn của một quốc gia nhỏ bé như Singapore. Và họ đã chọn mình là thực khách, để rồi chỉ sau 25 năm tách ra khỏi Malaysia, Singapore, từ một quốc đảo đã trở thành một quốc gia thịnh vượng. Câu hỏi này, những người trẻ cũng nên đặt ra cho mình.

Chúng ta quyết định mình sẽ trở thành nạn nhân hay là nguyên nhân trong mọi vấn đề của mình? Bởi nếu là nạn nhân, chúng ta sẽ chỉ ngồi than khóc, nhưng nếu hiểu mình là nguyên nhân, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp sửa chữa, khắc phục. Chúng ta quyết định mình là người làm thuê hay là trở thành một người chủ? Là người làm thuê, chúng ta sẽ làm việc theo sự chỉ đạo của người khác. Là người chủ, chúng ta biết mình muốn gì và cần phải làm gì.

Ngày hôm qua, tôi có cuộc trò chuyện với Trương Thanh Thuỷ – người được mệnh danh là nữ hoàng khởi nghiệp của Việt Nam – người cũng đang mang trong mình căn bệnh ung thư phổi giai đoạn 4 (*). Một năm trước, Thuỷ là người đang tràn đầy năng lượng với bao dự định và hoài bão. Thuỷ và Viettel đã phối hợp để đưa chương trình Hour of code về Việt Nam, để người Việt Nam hiểu rằng, lập trình không hề khó, hiểu được ngôn ngữ lập trình sẽ giúp cho cuộc sống của ta trở nên thông minh hơn, tiện ích hơn. Và cũng khi ấy, căn bệnh ung thư đổ ập xuống cuộc đời Thuỷ.

Một năm sau, tức là ngày hôm qua, tôi gặp Thuỷ, gầy hơn, xanh hơn, da mặt bị tàn phá bởi các loại thuốc nhằm khống chế các khối u ác tính đang di căn vào xương một cách đau đớn. Nhưng năng lượng trong Thuỷ vẫn còn nguyên vẹn. Thậm chí, Thuỷ còn khẳng định, từ ngày sống với căn bệnh ung thư, cuộc đời Thuỷ trở lên có ý nghĩa hơn. Thuỷ thành lập một tổ chức phi lợi nhuận để giúp đỡ bệnh nhân ung thư ở Việt Nam. Thuỷ đang phấn đấu để cho ra đời một ngành về ung thư ở trường đại học, Thuỷ xây dựng phần mềm để hỗ trợ cho cuộc sống của bệnh nhân ung thư. Vậy đấy, Thuỷ đã không để cho nghịch cảnh đánh gục mình. Thuỷ không biến mình trở thành nạn nhân của căn bệnh ung thư. Trái lại, Thuỷ coi, ung thư là cơ hội sống thứ hai. Và Thuỷ đã tìm thấy ý nghĩa cuộc đời mình, giá trị mà mình có thể mang lại.

Còn gì hạnh phúc hơn khi sống trong cuộc đời và thấy mình có giá trị? Và điều đó chỉ cần một chút thay đổi trong tư duy của bạn, đừng biến mình trở thành nạn nhân của bất kỳ một ai, của bất kỳ một sự việc gì ngoại trừ chính bản thân bạn. Hãy luôn làm người chủ trong tất cả mọi công việc của mình. Hãy làm chủ chính cuộc đời của mình. Đừng phó thác nó cho bất kỳ ai, ngoài chính bạn.

Kể câu chuyện này, tôi muốn nói với các bạn trẻ Viettel rằng, nghịch cảnh là một điều tuyệt vời mà cuộc sống này mang lại cho chúng ta. Và với tư cách là Tổng giám đốc Tập đoàn, tôi đang nỗ lực để tạo ra thách thức cho tuổi trẻ Viettel. Những thách thức, những mục tiêu cao, những khát vọng thần thánh cũng chính là nghịch cảnh để chúng ta khám phá năng lực của mình.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng gặp gỡ các kỹ sư trẻ xây dựng hệ thống vOCS của Viettel. vOCS được mệnh danh là “trái tim của mạng viễn thông”. Ảnh: Viettel cung cấp

Chúng ta hoàn toàn có thể nhìn thấy những điều ấy từ dự án OCS, dự án nghiên cứu sản xuất hạ tầng mạng viễn thông, dự án sản xuất ra chiếc điện thoại bảo mật, dự án bảo vệ khách hàng trên không gian mạng. Nhưng chúng ta, các bạn trẻ của Viettel đã làm được. Dù để đi đến kết quả cuối cùng, không ít lần các bạn phải đối mặt với thất bại, bế tắc. Nhưng chính sức mạnh của tuổi trẻ Viettel mà tôi đã nói ở trên, đó là sự sáng tạo, dám dấn thân, không ngại khó và luôn ngập tràn khát vọng của các bạn đã khiến những dự án tưởng như không tưởng, ít nhất là với người Việt Nam, trở thành hiện thực.

Đã và sẽ còn nhiều những thách thức tương tự, thách thức cả về mức độ khó khăn, thách thức cả về tuổi đời và kinh nghiệm của những người tham gia những dự án đầy tham vọng, thách thức cả về niềm tin dành cho người Viettel trong mỗi công việc chúng ta lựa chọn.

Hãy thắt chặt lại dây giày và tiến bước

Tôi rất thích câu chuyện ngụ ngôn về con bươm bướm. Trước khi trở thành một con bươm bướm, con ngài cần một quá trình đủ dài để đủ sức khoẻ phá vỡ cái kén chật chội. Có người, vì muốn giúp đỡ con ngài đã dùng tay tách cái kén hộ nó. Nhưng kết quả là họ lại có một con bươm bướm tật nguyền vì đôi cánh quá yếu. Hóa ra, cái kén cứng là vì có lý do, nó tạo môi trường bắt buộc để con bướm non phải liên tục vận động, liên tục nỗ lực. Chỉ nhờ có thế, đôi cánh của nó mới đủ cứng cáp, đủ to rộng để có thể bay lượn trên bầu trời khi ra khỏi kén.

Một tuổi trẻ giàu có là một tuổi trẻ có nhiều trải nghiệm. 

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng

Ở Viettel, chúng ta có quyết tâm, có khát vọng và thậm chí coi đó là trách nhiệm cần phải làm với người trẻ để giúp con ngài phải được sinh ra khoẻ mạnh. Chúng ta tạo ra thách thức, chúng ta đặt ra những mục tiêu cao, chúng ta khó tính với sản phẩm của mình để mỗi người trưởng thành nhanh hơn, bộc lộ năng lực của mình rõ nét hơn. Bởi cá nhân tôi và đội ngũ ban lãnh đạo Tập đoàn luôn tin tưởng, 90% năng lực trong mỗi người còn đang ngủ. Cần phải có những nhân tố đánh thức nó dậy. Cũng giống như con ngài, nếu không có vỏ kén đủ dày, đôi cánh của nó sẽ không đủ cứng. Nếu không có cái kén chật chội, sức bật của nó sẽ không đủ mạnh. Nếu như cái kén không là môi trường khắc nghiệt, con ngài sẽ mãi nằm yên trong tổ kén yên ấm và không bao giờ dám rời xa.

Bởi vậy, hơn lúc nào hết, Viettel luôn tự hào vì mình đã tạo ra được một môi trường đủ khắc nghiệt để bất kỳ ai đi qua tổ chức này, khi nhìn lại đều thấy mình trưởng thành hơn rất nhiều. Viettel luôn tự hào vì đã luôn tạo ra những cú huých để cái hộp an toàn của mỗi người ngày càng mở rộng. Bởi vậy, chúng ta cần biết ơn những khó khăn mà mình đã trải qua, nhờ có nó mà chúng ta trở nên trưởng thành hơn, tự tin hơn. Viettel đang góp sức cho phép mọi người có cơ hội tìm ra năng lực của chính mình, tìm ra mục đích của đời mình.

Nhưng, tất cả những điều đó không tự nhiên có, hay có được chỉ bằng sự quyết tâm chung chung. Tất cả phải được xuất phát từ một lý tưởng sống đúng đắn và cao đẹp. Lý tưởng của người Viettel trẻ phải vừa hòa vào lý tưởng chung của đất nước, của dân tộc, của Tập đoàn, vừa có sự độc đáo phù hợp để tạo ra sự trưởng thành vượt bậc của từng cá nhân. Nhưng có một thực tế cần khẳng định rằng, còn rất nhiều người Viettel trẻ vẫn chưa có được trong mình một lý tưởng như vậy. Mỗi đoàn viên thanh niên, mỗi cán bộ đoàn, mỗi tổ chức đoàn từ cơ sở đến Tập đoàn đều phải thấy đó là trách nhiệm của mình.

“Thư viện điện tử vùng cao” là một trong những sáng kiến trong chương trình hành động dùng công nghệ thông tin thúc đẩy cuộc sống tốt đẹp hơn của thanh niên ngành thông tin và truyền thông. Ảnh: Lê Anh Dũng

Nói cách khác, Đoàn phải nhận trách nhiệm trước Đảng ủy và Tập đoàn về sự nghiệp xây dựng cho mỗi người Viettel trẻ có một lý tưởng sống, làm việc, cống hiến và phát triển bản thân cao đẹp, đúng đắn. Đoàn cũng phải nơi cổ vũ người trẻ, giúp người trẻ nuôi dưỡng và căn chỉnh lý tưởng ấy hàng ngày, trong mọi việc. Đó là một sự nghiệp vẻ vang và rất lâu dài của Đoàn. Để được vậy, Đoàn cũng phải không ngừng sáng tạo, không ngừng nâng cao khả năng tự tạo và vượt qua nghịch cảnh. Trực tiếp dẫn dắt không ai khác là các cán bộ đoàn. Tổ chức Đoàn phải là nơi tập hợp của những thủ lĩnh xuất sắc về mọi mặt Tâm – Trí – Lực, đủ tầm để tập hợp, giáo dục và dẫn dắt người trẻ.

Bởi vì ai cũng có một thời tuổi trẻ. Vì vậy, khi chúng ta có sức khoẻ, có thời gian, có đam mê, có sự liều lĩnh thì đừng để thời gian trôi đi một cách vô nghĩa. Bởi vì cái gì cũng có thể lấy lại được, nhưng không thể lấy lại tuổi trẻ. Tài sản quý nhất của tuổi trẻ chính là thời gian. Nỗi sợ lớn nhất của tuổi trẻ là phí hoài thời gian mà không học hỏi được điều gì quý giá. Hãy lăn xả, hãy dấn thân, hãy làm những gì mình chưa từng bao giờ nghĩ mình có thể làm được.

Điều kì diệu của tuổi trẻ không ở chỗ có thể làm ra mọi thứ, mà ở chỗ luôn hy vọng làm ra mọi thứ. Tài sản, tiền bạc mà chúng ta có rồi cũng sẽ mất đi. Tiếng tăm của con người cũng có thể sẽ tiêu tan trong phút chốc. Bạn bè, người thân cũng có lúc phải rời bỏ ta. Duy chỉ có trí tuệ là không bao giờ mất đi. Nó sẽ đi theo ta suốt cả cuộc đời. Thậm chí nó sẽ còn tồn tại mãi mãi nếu như một ngày nào đó ta không còn trên cõi đời này nữa.

Nếu bạn muốn thay đổi điều gì đó, hãy thắt chặt lại dây giày và tiến bước.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng

Nếu bạn muốn thay đổi điều gì đó, hãy thắt chặt lại dây giày và tiến bước. Nếu bạn thất vọng với những gì hiện có, hãy hành động ngay bây giờ. Hãy thể hiện bản thân, kiên trì với mục tiêu của mình. Cũng có lúc bạn giành chiến thắng nhưng cũng có lúc bạn phải chịu thất bại. Nhưng hãy luôn nhớ những gì đáng giá không bao giờ đến dễ dàng. Và thất bại cũng là một dạng trải nghiệm. Hơn thế, nó còn là trải nghiệm tốt. Vì chính thất bại mới giúp chúng ta cứng cáp và trưởng thành hơn. Một tuổi trẻ giàu có là một tuổi trẻ có nhiều trải nghiệm.